W określonych przypadkach możliwe jest cofnięcie zakazu wjazdu. Cudzoziemiec w specjalnym oświadczenie musi wykazać iż opuścił Polskę w trakcie terminu do dobrowolnego opuszczenia kraju, a jego wjazd do Polski można uzasadnić względami humanitarnymi. Wniosek zostanie odrzucony w przypadku gdy cudzoziemiec stanowi zagrożenie dla państwa lub gdy nie zostały uiszczone stosowne koszta.
Deportacja to obowiązek opuszczenia kraju przez cudzoziemca przed upływem wyznaczonego terminu. Kto i komu wydaje nakaz opuszczenia kraju? Jak długo on obowiązuje? Czy można się od niego odwołać? Odpowiedź znajduje się niżej.
Cudzoziemiec ma obowiązek opuścić Polskę przed upływem okresu legalnego pobytu. W praktyce istnieje kilka przypadków:
– przed wygaśnięciem wizy Schengen
– przed upływem wizy krajowej,
– przed upływem wygaśnięcia zezwolenia na pobyt czasowy,
– przed upływem okresu tzw. ruchu bezwizowego, którego długość określa umowa międzynarodowa zawarta pomiędzy Polską a krajem cudzoziemca.
Oczywiście można złożyć wniosek o przedłużenie legalnego pobytu, np. poprzez złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy (procedura tego wniosku opisana jest w osobnym artykule). W trakcie trwania całego postępowania cudzoziemiec znajduje się legalnie na terenie Polski, jednak w przypadku wydania ostatecznej decyzji negatywnej musi opuścić kraj w terminie 30 dni.
Zobowiązanie do opuszczenia Polski w określonym terminie może otrzymać cudzoziemiec, który:
– pozostaje lub był w Polsce bez wizy,
– nie opuścił Polski po upływie okresu ruchu bezwizowego,
– nie opuścił Polski po wygaśnięciu wizy,
– wykonuje lub wykonywał pracę bez stosownego zezwolenia lub został ukarany grzywną za nielegalną pracę,
– rozpoczął działalność gospodarczą niezgodną z polskim prawem,
– nie posiada środków finansowych niezbędnych do utrzymania się w Polsce,
– jest wpisany na listę Schengen osób, którym odmówiono wjazdu, lub polską listę osób z zakazem wjazdu
– nie może zostać w Polsce ze względu na bezpieczeństwo państwa,
– nielegalnie przekroczył granicę,
– jest skazanym prawomocnym wyrokiem i musi opuścić Polskę w celu wykonania kary (ekstradycja)
– przebywa w Polsce bez prawa do przekraczania granic w ramach tzw. ruchu bezwizowego,
– stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego, potwierdzone badaniami lekarskimi,
– otrzymał odmowę nadania statusu uchodźcy lub dodatkowej ochrony
Istnieje kilka wyjątków w kwestii deportacji, poniżej przedstawimy główne. Cudzoziemiec nie ma obowiązku powrotu jeżeli:
– ma status uchodźcy lub dodatkową ochronę,
– ma zezwolenie na pobyt z przyczyn humanitarnych,
– posiada zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na potrzebę przebywania z rodziną w celu poszanowania życia rodzinnego (Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności)
– jego deportacja stanowi naruszenie praw dziecka (Konwencja o Prawach Dziecka)
– jest małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt stały albo rezydenta długoterminowego UE,
– posiada wizę Schengen wydaną z przyczyn humanitarnych,
– jest ofiarą handlu ludźmi i posiada zezwolenie na pobyt czasowy,
– posiada zezwolenie na pobyt stały lub rezydenta długoterminowego UE,
– ma zezwolenie na pobyt wydane przez inny kraj Schengen, o ile nie zagraża bezpieczeństwu narodowemu.
W piśmie, nakazującym opuszczenie kraju, podana jest data dobrowolnego powrotu, najczęściej jest to od 15 do 30 dni licząc od dnia otrzymania ostatecznego dokumentu. Po upływie tego terminu cudzoziemiec może zostać deportowany przez straż graniczną. W paszporcie również dodaje się adnotację o zobowiązaniu do powrotu. Cudzoziemiec otrzymuje także pismo w swoim języku, w którym wskazana jest podstawa prawna decyzji oraz informacja o prawie do wniesienia odwołania.
Od decyzji o zobowiązaniu do powrotu przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia, a jego rozstrzygnięcie można zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Podczas trwania całego procesu odwoławczego cudzoziemiec przebywa legalnie w Polsce. Wyjątkiem prawa do odwołania jest sytuacja, gdy cudzoziemiec zostanie złapany przez straż graniczną podczas nielegalnego przekraczania granicy. W takim wypadku powinien zostać niezwłocznie przekazany właściwym organom swojego państwa, zgodnie z umową międzynarodową zawartą pomiędzy Polską a tym państwem. W sytuacji gdy istnieje prawdopodobieństwo ucieczki lub wymagają tego względy bezpieczeństwa cudzoziemiec na czas trwania postępowania odwoławczego może zostać zamknięty w specjalnym ośrodku strzeżonym, a po rozstrzygnięciu negatywnym niezwłocznie deportowany bez prawa do dobrowolnego opuszczenia kraju.
Razem z decyzją o nakazie opuszczenia kraju cudzoziemiec otrzymuje również informację na jaki okres została wobec niego wydana decyzja o zakazie wjazdu. Zakaz wjazdu może być wydany na okres od 6 miesięcy do 5 lat i zależny jest od powodu deportacji. Dla przykładu cudzoziemiec który przebywał w Polsce bez ważnej wizy może otrzymać zakaz wjazdu na okres od 6 miesięcy do 3 lat, ale już osoba, która pracowała bez zezwolenia otrzyma ten zakaz na okres od 1 roku do 3 lat. Najsurowszy termin 5 lat jest wydawany cudzoziemcom, którzy np. stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa lub został deportowany w celu wykonania kary (ekstradycja). Po upływie połowy okresu zakazu wjazdu można wnioskować o skrócenie tego okresu.
